Democratische stad

De inwoners van onze stad willen inspraak. Dat is logisch en goed. Bij projecten met een grote impact op de stad of een wijk, of bij projecten waar veel geld van de belastingbetaler mee gemoeid is, streven we ernaar mensen zoveel mogelijk te betrekken.
Te vaak drukt het stadsbestuur projecten door die de betrokken burgers niet lusten. Denk maar aan Astor of de Regionale Ontsluiting Geel Bis. Telkens opnieuw blijft het stadsbestuur blind en doof voor zijn burgers. Dat heet: met de voeten vooruit plannen uitvoeren. Achteraf komt er wel een ‘informatiemoment’, maar voor echte inspraak is er geen ruimte. Dit moet anders met de grote nieuwe projecten die in het vooruitzicht liggen. Zoals bijvoorbeeld Hart voor Ten Aard, de vernieuwing van de Havermarkt en de stationsbuurt.

De technische mogelijkheden om iedereen te raadplegen en te betrekken, zijn vandaag nochtans veel groter dan vroeger. Dat kan in de vorm van wijkvergaderingen, raadplegingen, peilingen en stemmingen. Met de sociale media en de smartphone volstaat een druk op een knop om je mening te geven. Als  publieke open source platformen van de stad alle info bijeenbrengen, is interactie perfect mogelijk. Die platformen moeten voor iedereen toegankelijk zijn. Ze horen in handen van de gemeenschap te zijn, niet in handen van een of ander privébedrijf, dat vroeg of laat informatie kan achterhouden of die info later alleen tegen betaling wil vrijgeven.

Digitale platformen bereiken niet iedereen. Daarom zijn ook openbare ontmoetingsruimtes nodig. Dat kunnen vaste ruimtes zijn of pop-ups in functie van bepaalde projecten. Het zijn ruimtes waar je niets moet consumeren, maar wel veel aangeboden krijgt: boeken, kranten, internet, televisie, kleine optredens, debatten, administratieve diensten… En waar je kennis kan uitwisselen en inspraak en participatie kan organiseren. Zulke ontmoetingsruimtes organiseren we liefst met een aanvullend buddysysteem dat mensen actief opzoekt en uitnodigt om naar de plaatselijke ontmoetingsruimte te komen. Zo betrekken we ook de vele mensen die vandaag al te veel op zichzelf zijn aangewezen en die vereenzaamd zijn.

Een sterk en kritisch middenveld is cruciaal voor een echte democratie van onderuit, omdat het allerlei groepen betrekt, omdat het mensen versterkt, omdat er kennis samengebald zit. Een brede en diepe democratie kan niet zonder een goed ontwikkeld middenveld. Van actiegroepen tot vakbonden, van vrouwenorganisaties tot buurt- en natuurverenigingen: zij zijn een belangrijke schakel in het democratische proces. De buik van de samenleving is hun habitat. Daar organiseren zij het debat en brengen ze mensen samen. Ze kunnen mee de agenda bepalen en meningen helpen vormen.

Het stadsbestuur betrekt de stedelijke adviesraden nauwelijks bij het beleid. Nochtans zit er veel expertise en praktische ervaring in zulke adviesorganen. Ze zijn een uitstekend instrument om de bevolking te betrekken bij het beleid. Adviesraden zijn ook geschikte forums om samenwerking tussen aangesloten verenigingen te stimuleren.
De stad dient ze te ondersteunen en zoveel mogelijk te betrekken bij het beleid. Ze moeten een centrale rol krijgen in het dagelijks bestuur van de stad.

Werkingsmiddelen van middenveldorganisaties worden steeds volledig geïndexeerd. Dat zorgt voor zekerheid. Daarnaast zorgen we voor zekerheid door de budgetten voor meerdere jaren vast te leggen.

Het schepencollege is nog te vaak een zwarte doos waarin zonder veel transparantie het beleid van de stad wordt bepaald. Door de agenda en de besluiten van het college op de stedelijke website te plaatsen wordt dit veel transparanter, wat een gezonde, open discussie over het gevoerde beleid stimuleert. 

De gemeenteraad op zijn beurt biedt weinig of geen ruimte voor een echt debat, maar wordt gebruikt als “afstempelmachine” voor de beslissingen van het stadsbestuur. PVDA pleit ervoor om van de gemeenteraad een democratisch debatorgaan te maken.

De gemeenteraad moet ernstig genomen worden. Beslissingen moeten er echt voorliggen. Alle problemen en uitdagingen moeten er ter bespreking op tafel liggen. De gemeenteraad moet openstaan voor vragen en adviezen uit andere raden en van burgers. Die moeten daar ook toe uitgenodigd worden. En een ‘vragenuurtje’ moet voorzien worden.

Inspraak en participatie beginnen met communicatie en informatie naar alle inwoners van de stad. Als dat  ontbreekt, kan je onmogelijk iedereen betrekken. Lokale besturen staan het dichtst bij de burger en zij zijn verantwoordelijk voor heel wat zaken waarmee de burger dagelijks wordt geconfronteerd.

Onderzoeker Eric Goubin schrijft in het blad van de Vlaamse Vereniging van Steden en Gemeenten : ‘Gemeentelijke communicatie is de belangrijkste overheidscommunicatie. Van alle overheden hebben burgers het meest vertrouwen in de lokale overheid. Tegelijk speelt het gevoel van nabijheid.’ Goubin voegt eraan toe dat er twee topkanalen zijn: de website en het informatieblad, zij bereiken driekwart van de inwoners. 

Transparantie zorgt voor vertrouwen. Transparantie zorgt ervoor dat burgers geïnformeerd zijn en dus politici ter verantwoording kunnen roepen. Op die manier is transparantie een wapen tegen corruptie.
Het is niet goed dat beslissingen met een rechtstreekse impact op de burger achter de gesloten deuren van het college worden bedisseld en pas achteraf worden gecommuniceerd, wanneer alles al in kannen en kruiken is. Via korte circuits naar het schepencolledge hebben private spelers bijvoorbeeld een grote invloed op wat in deze stad gebouwd wordt. 

We maken een einde aan deze achterkamertjespolitiek. De agenda van schepenen en van de burgemeester wordt openbaar gemaakt. Zo kan iedereen zien wie er bij hen langskomt. Dat gebeurt vandaag bijvoorbeeld in Londen. Contracten tussen de stad en privébedrijven maken we openbaar, zodat iedereen ze kan inkijken. In autonome gemeentebedrijven krijgen oppositie, personeel en burgers een vertegenwoordiging. We richten een bureau voor transparantie en goed bestuur op. Dat controleert het beheer van publieke fondsen, pakt de corruptie aan en sluit belangenconflicten uit. Een ‘ethische brievenbus’ biedt stadspersoneel en bewoners de gelegenheid klachten in te dienen bij vermoeden van misbruik of corruptie. Dat moet ook anoniem kunnen.

Voor alle inwoners moet er de garantie zijn dat ze toegang hebben tot de info over het reilen en zeilen van de stad. Open source online platformen – waar iedereen samen aan kan werken onder supervisie van de stad – kunnen die info groeperen. We gaan voor heldere communicatie en maximale openheid met een informatieblad dat in alle bussen valt, met informatie op borden op het openbaar domein, met communicatie via de sociale media, gericht op verschillende doelgroepen. 

De jaarrekening, het meerjarenplan en de aanpassing van het meerjarenplan zijn zeer ingewikkelde documenten. Je moet al een diploma boekhouden hebben om ze te kunnen ontcijferen. Bovendien gaat het vaak over honderden pagina’s. Begin er maar eens aan. Nochtans belangen de financiën van de stad iedereen aan. In de stad Mobile, in de Amerikaanse staat Alabama, beseffen ze dat ook. Daarom publiceren ze er naast de technische documenten ook elk jaar een voor de gemiddelde burger toegankelijk, leesbaar overzicht van de financiën. Zo blijven die van Mobile op de hoogte van wat er met hun belastinggeld gebeurt, en waar de stad haar inkomsten vandaan haalt.
We pleiten voor een gelijkaardig jaarlijks overzicht in Geel. Dan kan de gemiddelde Gelenaar zien waar het geld vandaan komt, en waar het naartoe gaat. 

Protesteren is een mensenrecht. Vanuit dat principe verwelkomen we demonstraties, publieke acties en andere protesten in onze stad. Deze boodschap dragen we actief uit.

Wie vandaag een betoging of een andere protestactie wil voeren in Geel, moet deze actie minstens 10 dagen op voorhand aanvragen via het digitaal loket. Het stadsbestuur geeft daarna te kennen of ze al dan niet goedkeuring verlenen. Dit gaat in tegen het recht op protest. We vormen het toestemmingsformulier om tot een kennisgevingsprocedure. In deze procedure gaat de organisator van de actie in open dialoog met de burgemeester. 

De stad neemt een neutrale houding aan tegenover de organisatoren en de aard van de protesten en tolereert geen discriminatie. Eventuele noodzakelijke beperkingen bekijkt en bespreekt het stadsbestuur geval per geval.